Biogram – Bronisław Chwaliński

Bronisław Chwaliński urodził się 6 lipca 1892 roku w Nowym Brzesku w powiecie miechowskim (obecnie jest to powiat proszowicki). Był synem mieszczanina, zamieszkałego w Nowym Brzesku, Michała Chwalińskiego oraz Aleksandry z domu Wieczorek.  Jak zapisał w księgach parafialnych ksiądz Koterski, ówczesny administrator parafii Nowe Brzesko; „Działo się w Brzesku 25 czerwca/7 lipca 1892 roku o godzinie 5 po południu. Stawił się Michał Chwaliński lat 40 mieszczanin mieszkający w Brzesku, w obecności Kacpra Jakubowskiego lat 27 i Stanisława Fularza lat 40, mieszczan z Brzeska, i okazał nam dziecię płci męskiej oświadczając, że urodzone zostało w Brzesku wczoraj, o godzinie 9 wieczorem, przez ślubną jego żonę Aleksandrę z Wieczorków lat 40 mającą. Dziecięciu temu przy chrzcie świętym odprawionym dzisiaj dano imię Bronisław, chrzestnymi byli Łukasz Krzyk i Aniela Filipowska.”

Młody Bronek  dzieciństwo spędził w rodzinnej miejscowości, gdzie ukończył cztero klasową szkołę ludową. W wieku 16 lat postanowił wyemigrować za granicę, do pobliskiego Krakowa, który w tamtym okresie wchodziło w skład Cesarstwa Austriackiego. W Grodzie Kraka naukę kontynuował w Państwowej Szkole Przemysłowej, która mieściła się przy ulicy Gołębiej (w 1913 roku PSP przeniosła się do nowo wybudowanego budynku przy alei Mickiewicza 5, gdzie obecnie mieści się Zespół Szkół Mechanicznych Nr 1 im. Szczepana Humberta w Krakowie). Nowo Brzeszczanin po ukończeniu jedynie dwóch semestrów w Państwowej Szkole Przemysłowej, rozpoczął pracę w lokalnej fabryce na stanowisku elektromontera.

Monitor Polski z 1931 roku.

W  lipcu 1914 roku wybuchł największy konflikt zbrojny w Europie od czasu wojen napoleońskich. Bolesław Chwaliński, gdy tylko była taka możliwość, jako ochotnik, wstąpił do nowo utworzonych Legionów Polskich. Dwudziestodwuletni patriota został początkowo przydzielony do 2 Pułku Piechoty, II Brygady Legionów Polskich. W październiku 1914 roku, wraz ze swoim oddziałem wyruszył na front karpacki. Prawdopodobnie został tam przeniesiony do 3 Pułku Piechoty Legionów Polskich, do oddziału telefonicznego. Wraz z 3 Pułkiem Piechoty Legionów Polskich przeszedł całą kampanię, walcząc w bitwach pod Mołotkowem, Rafajłową, I i II bitwie pod Kostiuchnówką, starciach pod Rarańczą i Kaniowem, gdzie dostał się do niewoli niemieckiej. Podczas transportu, Bronisławowi Chwalińskiemu, udało się zbiec i ukryć się w Kijowie. 

„Dnia 5 VII 1916 r st. żł. Chwaliński Bronisław, kpr. Moliuczuski, pomimo ciężkich warunków terenowych, jak również silnego ognia nieprzyjacielskiego wykonali połączenie telef. pomiędzy dowództwem 3 p.p.leg.pol. a III p.pl (na Polskiej Górze) niezwłocznie po otrzymaniu rozkazu. Jako obsługa załogi 3pp i linii byli wyczerpani, st. zł. Chwaliński i kpr. Moliuczuski. Pierwszy pełnił służbę przy aparacie do 14 a później patrolował linie długości 4-5 km stale pod ogniem nieprzyjaciela. Szczególnie zasługiwało na uwagę patrolowanie podczas silniejszego ognia artylerii nieprz. (nieczytelny fragment), kiedy żołnierz CHwaliński nie bacząc na granaty, spełniał tak

Legiony Polskie

trudny obowiązek telefoniczny, z zimną krwią, szybko i umiejętnie, tak że przerwy były bez znaczenia i dowództwo 3pp było stale informowane o sytuacji pierwszej linii.”- fragment z wniosku o odznaczenie krzyżem Virtuti Militari. 

Bronisław Chwaliński po powrocie do kraju wstąpił 16 marca 1919 roku do nowo powstałego Wojska Polskiego, gdzie w 1920 roku został wysłany na kurs przeszkolenia chorążego w Chełmie. Po ukończeniu kursu, przydzielono go do służby w więziennictwie. Został on kierownikiem wojskowego więzienia śledczego okręgu IX w Brześciu nad Bugiem. 

 

Chorąży Bronisław Chwaliński ps. Orzechowski, Zemsta  został odznaczony między innymi: Srebrnym Krzyżem 5 klasy Virtuti Militari, Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych (czterokrotnie), Medalem za wojnę, Medalem 10 lecia Niepodległości Polski, Medalem de la Victoria.

Nie udało się ustalić losów Bronisława Chwalińskiego po 1933 roku, ani tego, kiedy i jak zmarł. 

 

Opracował: Mateusz Serwatowski



Bibliografia:  
1) Czajkowski Czesław; Zarys historji wojennej 3-go Pułku Piechoty Legionów; Warszawa 1930
2) wbh.wp.mil.pl
3) zolnierze-niepodleglosci.pl
4) pl.wikipedia.org
5) zsm1krakow.pl
6) zsb1.pl
7) genealodzy.pl
8) geneteka.genealodzy.pl