Jerzy Marcin Stachurski – Biogram

Porucznik Jerzy Marcin Stachurski

Jerzy Marcin Stachurski urodził się 11 listopada 1908 roku w Szreniawie, w powiecie miechowskim (obecnie Szreniawa jest sołectwem wsi Klimontów w powiecie proszowickim). Rodzicami Jerzego byli Stanisław Stachurski i Zofia Pilecka. W księgach parafialnych kościoła w Kazimierzy Wielkiej odnotowano, że 7 października 1894 o godzinie szóstej popołudniu zawarto związek małżeński pomiędzy urodzonym w Busku, zamieszkałym w parafii Proszowice, urzędnikiem cukrowni „Szreniawa”, Stanisławem Stachurskim, a dwudziestojednoletnią panną, mieszkającą przy rodzicach w Kazimierzy Wielkiej, Zofią Pilecką. Państwo Stachurscy zamieszkali w Szreniawie pod Proszowicami, gdzie Stanisław piastował posadę urzędniczą w cukrowni, która był filią cukrowni „Łubna” z Kazimierzy Wielkie. Doczekali się oni czterech córek (Wandy ur. 1895, Jadwigi ur. 1898, Marii ur. 1900, Haliny ur. 1906) oraz jedynego syna, urodzonego w 1908 roku, Jerzego. 

Nie udało się ustalić młodzieńczych losów Jerzego, można jedynie domniemywać, że dzieciństwo spędził w Szreniawie a szkołę powszechną ukończył w pobliskich Proszowicach. Jedyny syn Stanisława i Zofii swoją przyszłość postanowił związać z wojskiem. Jerzy Stachurski karierę w Wojsku Polskim rozpoczął w piechocie, kontynuując ją później w lotnictwie. Był on jednym z wielu oficerów w służbie stałej przeniesionych do lotnictwa z korpusu oficerów piechoty.

Odprawa personelu latającego eskadry. W środku (w skórzanym płaszczu) Porucznik Jerzy Stachurski. Wrzesień 1939 r.

W październiku 1937 roku przeprowadzono reorganizację 1 Pułku Lotniczego, w ramach której uformowano 16 Eskadrę Towarzyszącą (w kampanii wrześniowej jako „16 Eskadra Łącznikowa”). Formowanie eskadry przebiegło sprawnie, na przełomie 1937 i 1938 roku osiągnęła ona sprawność ćwiczebną. W skład 16 Eskadry Towarzyszącej wchodził Porucznik Jerzy Marcin Stachurski. Podczas mobilizacji sierpniowej, w 1939, roku dowództwo nad eskadrą objął Kapitan Eugeniusz Lech a jednym z dowódców plutonu został pochodzący z podproszowskiej Szreniawy, Porucznik Jerzy Stachurski. W nocy z 27 na 28 sierpnia najpierw odjechał rzut kołowy eskadry na lotnisko polowe koło Otwocka, natomiast 31 sierpnia dołączył rzut lotniczy (7 samolotów „Lublin R-XIIID” i 2 samoloty „RWD-8”). We wrześniu 1939 roku eskadra była jednostką dyspozycyjną dowódcy Okręgu Korpusu Nr I (Generała Dywizji Edwarda Trojanowskiego), a następnie naczelnego dowódcy Lotnictwa. W wojnie obronnej 16 Eskadra Łącznikowa, z biegiem czasu przesuwała się na wschód, a następnie na południe kraju. Po lotnisku polowym w Pęcherach przez Belsk, Kołbiel, Brześć nad Bugiem, Niepokojczyce, Hutniki, Tarnopol, Hordenka aż po lotnisko w Kołomyi. 17 września eskadra przekroczyła granicę z Królestwem Rumunii.

Szlak Bojowy 16 Eskadry Łącznikowej (Obserwacyjnej)
Porucznik Jerzy Stachurski w Rumunii. Wrzesień 1939 r.

Porucznik Jerzy Stachurski, podobnie jak wielu Polskich żołnierzy, przez  Rumunię dostał się do Francji. Po upadku Republiki Francuskiej w 1940 roku, urodzony w Szreniawie Porucznik, wraz z innymi towarzyszami broni, w dniu 26 czerwca 1940 roku, dotarł do portu w Liverpoolu, w Wielkiej Brytanii. W Anglii Porucznik Jerzy Stachurski został przydzielony do 301 Dywizjonu Bombowego „Ziemi Pomorskiej im. Obrońców Warszawy”. W kwietniu 1942 roku został wysłany na kurs do No. 10 Air Observers School RAF w Dumfries, który ukończył 24 lipca 1942 roku. 

11 października 1942 roku załoga samolotu „Wellington IV GR-F” w składzie Błachowski Marian (pilot), Jerzy Stachurski (obserwator), Tadeusz Kowalski, Zygmunt Turuta (strzelec) oraz Karol Molewicz (strzelec) wykonywała swoje rutynowe zadania, gdy około godziny 22.05 samolot został zestrzelony ok 7 km od Duńskiego miasta Haderselev. Całej załodze samolotu udało się użyć spadochronów do ewakuacji lecz po wylądowaniu na ziemi dostali się oni do niewoli. Załoga „Wellington IV GR-F” początkowo była przetrzymywana w duńskim mieście Haderselev (w skutek odniesionych ran, w szpitalu w Haderselev, zmarł pilot Marian Błachowski). Porucznik Jerzy Stachurski ostatecznie trafił do Stalag Luft 3 w Żaganiu.

Porucznik Stachurski wraz z więźniami w Stalag Luft 3. Żagań 1943 r.

Kapitan Jerzy Marcin Stachurski (w dniu 1 września 1945 roku mianowany na Kapitana) po wojnie pozostał w Anglii. Nie znane są jego dokładne losy powojenne, wiadomo, że w 1965 roku otrzymał obywatelstwo brytyjskie. Prawdopodobnie mieszkał w zamożnej części Londynu (44 Redcliffe Square). Kapitan Stachurski zmarł 29 kwietnia 1990 roku w Londynie. Został odznaczony między innymi: Krzyżem Walecznych (dwukrotnie) oraz Medalem Lotniczym za wojnę 1939-1945 (trzykrotnie).



Przy sporządzaniu biogramu wykorzystano materiały udostępnione przez autora strony listakrzystka.pl – Pana Piotra Hodyrę

Opracował: Mateusz Serwatowski

 

 

 

 

Biblografia:

1) Jerzy Pawlak; Polskie Eskadry w latach 1918-1939; Warszawa 1989
2) Jerzy Pawlak; Polskie Eskadry w Wojnie Obronnej 1939; Warszawa 1982
3) niebieskaeskadra.pl
4) listakrzystka.pl
5) polishairforce.pl
6) pl.wikipedia.org
7) genealodzy.pl
8) geneteka.genealodzy.pl